ARCH+ features 36: Project Bauhaus
In het jaar 2019 wordt de oprichting van het Bauhaus voor de honderdste keer gevierd. Naar aanleiding hiervan voert het initiatief „Project Bauhaus“ in een over vijf jaren verspreid proces een kritische inventaris van de Bauhaus ideeën uit en test deze op hun potentieel voor wezenlijke vraagstellingen van tegenwoordig. In het kader van de ARCH+ features werd de vraag van het jaar 2015 bekend gemaakt en in vier parallel plaatsvindende discussieronden behandeld: Kan vormgeving de maatschappij veranderen?
De korte en bondige panels dienen ertoe, om de verschillende aspecten van vormgeving voor ogen te voeren en de discussie in de projectgroep publiekelijk toegankelijk te maken evenals om aan te sporen tot verder denken en meedoen. Nikolaus Kuhnert, uitgever van het tijdschrift Arch+, verklaarde in zijn inleiding, welke veelvuldige inspiraties en aanknopingspunten het Bauhaus voor onze tijd biedt. Hij benadrukte, dat het Bauhaus in het kader van de tentoonstelling uit zijn tijd genomen begrepen zou moeten worden. Het doel is echter niet geschiedenisplaatsing, maar het creatieve bruikbaar maken van de potentiëlen voor de huidige architectuur en maatschappij.
Jesko Fezer, architect, Designer en leraar aan de Hogeschool, sprak in zijn inleiding de veelvuldige aspecten van het fenomeen Bauhaus aan. In de daaropvolgende discussie met Jan Wenzel bekommerde hij zich om het thema „Kairos en vormgeving“. Welke betekenis had de „Gunst van het juiste ogenblik“ bij de oprichting en ontwikkeling van het Bauhaus? En hoe is de ambivalente verhouding tot de staatsinstituten op te vatten, die in verschillende historische situaties mogelijk makend werkten, in andere echter beperkend optraden – tot aan de afbraak? Aan de hand van deze historische gevoelige verhoudingen en het feit, dat het 100-jarige jubileum tot een onderneming van nationale vertegenwoordiging verheven wordt, wordt de vraag gesteld, aldus Fezer en Wenzel in hun samenvatting, of daarmee niet bovenal een zelfkritiek van de staat verbonden dient te zijn.
De architect en Kasselse universiteitsprofessor Philipp Oswalt was tot februari 2014 ongeveer vijf jaar lang directeur en bestuurder van de Stichting Bauhaus Dessau. In zijn introductie sloeg hij denkbeeldige bruggen tussen het Bauhaus uit de tijd tussen de oorlogen en de huidige tijd.
De grafisch ontwerper en kunsthistoricus Walter Scheiffele wierp een blik op de „Mythe van het Bauhaus“. Het is het resultaat van een succesvolle in-scene-zetting van Walter Gropius, die het Bauhaus tot een enkel resultaat stileerde en vervolgens een hoge betekenis boven het gehele Modernisme in Duitsland won. Met het aanduiden van dit „Alleenschapsmonument“ raakten ook de doorgaans succesvolle betrekkingen van de Bauhausleden met de politiek en economie van hun tijd uit het blikveld. De afwerkingen aan de voor de moderne cultuur noodzakelijke verbindingen naar sociale bewegingen en technische ontwikkelingen zijn ook aan de documenten des tijds blijven plakken, en zij werken tot op vandaag door.
De kunt- en cultuurhistorica Anja Baumhoff zette het Bauhaus neer als sociaal experiment. Beïnvloedt door de levenshervormingsbeweging, oscilleerde het vroege Bauhaus tussen sociale romantiek en utopische overvloed. Vormgeving begreep men als sociaal fenomeen, wat men toevertrouwde, om de maatschappij blijvend te veranderen.

Alle foto's: David von Becker
© 2020 S. Siedle & Söhne OHG
Twitter Facebook TOP